درباره تمدن مفرغی ایران بیشتر بدانیم

درباره تمدن مفرغی ایران بیشتر بدانیم 

دانستن درباره تمدن های قدیمی و اجدادمان لازم و جالب است تا بدانیم گذشتگان ما چه کسانی بوده اند و چه کارهایی کرده اند. پیش از ورود هیات باستان‌شناسی «هلمز» به محوطه «سرخ دُم» لرستان، کمتر کسی تصور می‌کرد که اجداد سوارکاران و جنگاوران کناره‌ی زاگرس هنرمندانی تا به این حد چیره‌دست و قهار بوده باشند.

اما وقتی در سال 1317 خورشیدی پای نخستین هیأت باستان‌شناس به کوه‌ها، دره‌ها و دشت‌های سرسبز زاگرس شمالی باز شد. دنیای شگفت‌انگیز تندیس‌های مفرغینی کشف شد که نشان می‌داد دلاوران لرستان در مقابل دشمنان‌شان علاوه بر سینه‌ای ستبر، گنجینه‌های غرورآفرینی هم در چنته دارند.

مصنوعات ظریف مفرغین یکی پس از دیگری از دل خاک حاصلخیز منطقه بیرون آمدند و کم‌کم چهره شناخته شده اقوام باستانی شمال زاگرس تغییر کرد. تولیدات مفرغین این منطقه که عموماً زاده‌ی هزاره دوم و اول پیش از میلاد مسیح هستند، علاوه بر نمایش مهارت و زبردستی سازندگانشان، دنیای انسان آن روزگار را به تصویر می‌کشند. دنیایی پر از موجودات خیالی با توانی فوق بشری که جهانی رویایی را رقم می‌زدند.

این مفرغ‌های ظریف و پرکار که امروزه به نام «مفرغ‌های لرستان» شناخته می‌شود، خیال‌انگیزترین و هنرمندانه‌ترین اشیاء مفرغینی هستند که تا امروز به دست بشر ساخته و پرداخته شده‌اند. مجسمه‌های ریز نقشی که کاربردشان چندان روشن نیست.

ادوات جنگی که اصلاً قرار نبوده خونی بر زمین بریزند. ساغرها و جام‌هایی که فقط به کار برگزاری آداب و رسوم مذهبی می‌آمدند و سنجاق‌های بزرگی که بیشتر نذر و نیازی را نمایندگانی می‌کردند.

همه این‌ها به علاوه تیردان‌هایی که در دستان زمخت و تنومند دلاوران ایرانی معنا پیدا می‌کردند و لگام‌هایی که زیرسر مردگان قرار می‌گرفتند. مجموعه‌ای از هنرمندانه‌ترین تولیدات فلزی هزاره‌های دوم و اول پیش از میلاد مسیح هستند. موجودات ظریف، سیاه و یشمی رنگ مفرغی سال‌هاست ناظران‌شان را متحیر می‌کنند و سازندگان‌شان را سربلند.

مینیاتورهای مفرغی
بز، یکی از نخستین حیواناتی بود که به دست انسان اهلی شد. بز کوهی همان‌طور که نقش مهمی در زندگی شبانان ساکن زاگرس غربی داشت، سهم چشمگیری هم در دست ساخته‌های این مردمان به عهده‌ گرفته است. بز کوهی در هنر ایران زمین نماد زایش، رویش و فراوانی است و بخاطر چابکی‌اش نماد تلاش برای یافتن حقیقت است.

مجسمه‌های مینیاتوری لرستان که قامت 3 – 4 سانتیمتری دارند بیشتر به قصد آویزان کردن از اسب، کمربند و یا لباس کودکان ساخته می‌شدند. نقش و نگارهای این بزکوهی چنان ظریف و پرکار است و تناسباتش آن چنان به جاست که حتی اگر چند ده برابر هم بزرگ شود، هم‌چنان خوش نقش و ظریف می‌ماند.مفرغ‌های تاریخی لرستان، نمونه‌ای از هنر دست ایرانیان باستان است

تبرهایی در نقش عصا
تبرهای مفرغی هم در پیکار و هم برای شکستن هیزم به کار ساکنان باستانی لرستان می‌آمدند اما چنین کارهایی معمولاً کار تبرهای دوسرفلزی بود. نقش و نگارهای این سرتبر کار را برای یک هیزم شکن یا یک جنگجو سخت می‌کند.

این سرتبرها که وزن زیادی دارند، معمولاً در مراسم مذهبی به عنوان عصا از آنها استفاده می‌شده است. مرد کلاه به سر مفرغی روی تیغه که ماهی بزرگ لیز و لغزنده را دو دستی چسبیده است. احتمالاً «ائا» خدای بزرگ عقل و خرد است که از سرزمین‌های بین النهرین خود را تا کوهستان‌های زاگرس رسانده است و بر این تیغه‌ی مفرغی ظهور کرده است.مفرغ‌های ظریف و پرکار لرستان

سرتبرهای تکرارنشدنی
سرتبرهای مفرغین لرستان با وجود تعداد بسیارشان، منحصر به فرد و تکرار نشدنی هستند. فلزکاران لرستان با پایان‌کار ریخته‌گری، قالب‌های سنگی و گلی را می شکستند تا سر تبرهایشان یک اثر یگانه و بی‌نظیر بمانند و ارزش‌شان چندین و چند برابر شود. تعداد بی‌شمار مفرغ‌های گران قیمت لرستان، نشان از ثروت مردمان این سرزمین دارد.

فراوانی این آثار که بیشتر در مراسم و آئین‌های مذهبی از آنها استفاده می‌شد. حکایت از جامعه به شدت مقید و مذهبی ساکن این منطقه دارد.سرتبرهای مفرغین لرستان

مورد نادر
کمتر شی مفرغینی از کوهستان‌های غرب زاگرس به دست آمده، که نقوش آئینی، تزئینی و تشریفاتی نداشته باشد.

یکی از این موارد نادر همین موبند عاری از تزئینات است که ظاهراً فقط برای دسته کردن گیسوان صاحبش ساخته شده و بس، ظروف ساده، دکمه و ابزارآلات از دیگر نمونه‌های اشیاء کاربردی مفرغین بودند که با سرآمدن عمرشان دوباره راهی کوره‌های ذوب می‌شدند تا اثر جدیدی خلق شود.مفرغ‌های گران قیمت لرستان

نبرد همیشگی
نبرد پهلوان ایرانی و شیرهای شرزه‌ای که به زور بازوی او گرفتار شده‌اند، موضوع مورد علاقه مفرغ‌کاران لرستان است چرا که داستان آن را بر روی سر سنجاق‌های نذری، لگام اسب، تیردان و در سر علم‌ها بارها تکرار کرده و ظاهراً این داستان به این راحتی فکر و خیال آنها را رها نخواهند کرد.

روایت این نبرد، به این زودی‌ها از هنر ایرانی بیرون نخواهد رفت و در حجاری‌های هخامنشی دوباره سروکله‌اش پیدا خواهد شد.لگام‌های تشریفاتی

باستان‌شناسان این لگام‌های مفرغین را معمولاً از زیر کاسه سر اجساد مردمان زاگرس نشین برداشته‌اند و به موزه‌ها آورده‌اند.

به همین مناسبت است که لرها به این ابزار «زیرسری» می‌گویند. داستان نگاره‌های این لگام در هنر ایران، داستان آشنایی است. پهلوان افسانه‌ای زورمندی که به زوربازویش دو شیر مفرغین را مهار کرده است. بارها در هنر عیلام و آشور ظاهر شده است.

از آنجا که بر تن لگام‌های مفرغینی که از گورهای لرستان به دست آمده است کمتر خط‌و خشی دیده شده است، می‌توان نتیجه گرفت که از این دهنه‌ها در مراسم رسمی استفاده می‌شده است و بیشتر جنبه تشریفاتی داشته تا کاربردی.مفرغ های لرستان

نشان لیاقت
شیرهای نحیف ایستاده بر روی دوپا، زوجی هستند که برای نصب بر سر بیرق ساخته شده‌اند. فلزکاران لرستان از چنین ترکیبی برای جاشمعی‌های آئینی هم بهره برده‌اند. شیر که نشان پادشاهی ایران است حضوری مستمر و همیشگی در هنر دوران باستان ایران زمین دارد.

شیر در هنر زاگرس‌نشینان هم بسیار دیده شده است، چه در این سر بیرق مفرغی و چه بر سر گور بزرگان‌ لر و در هیبتی سنگی، شیر برای لرها نماد دلاوری، شجاعت و لیاقت است.نشانی در انگشت

باستان شناسان و حفاران غیرمجاز با زیرورو کردن قبور زنان منطقه زاگرس شمالی زیورآلات مفرغین بسیاری به دست آورده‌اند. دستبند، گردنبند، سنجاق سر، پیشانی‌بند، دکمه، گوشواره و البته انگشترهای مفرغین منقوش، از جمله زیورآلاتی بوده است که زنان منطقه از آنها استفاده کرده‌اند. انگشترهای مفرغی با نقوش برجسته البته به جز پر کردن انگشت‌ها، نقش مهر و نشان را هم بازی کرده‌اند.انگشترهای مفرغی با نقوش برجسته

شمش‌های مفرغین
حلقه‌های ناتمام مفرغین بنا بر اندازه‌شان می‌توانند مچ‌بند، بازوبند یا پابند باشند. این حلقه‌ها جدا از نقش تزئینی‌شان در واقع نوعی طلسم هستند برای دفع ارواح شرور، دو سر این حلقه‌ها گاهی به سادگی رها می‌شود و گاه مانند این حلقه به سر دو حیوان ختم می‌شد.

تعداد این حلقه‌های مفرغین، چنان زیاد است که بعید به نظر می‌رسد فقط به عنوان دستبند یا پابند مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. بعضی از این حلقه‌ها که پهن‌تر و سنگین تر از دیگر نمونه‌ها هستند. احتمالاً شمش‌هایی بوده‌اند که به جای مسکوکات در مبادلات تجاری دست به دست می‌شدند.وسواس یک فلزکار

قلم و چکش فلزکار باستانی بر تمام گردی این سرسنجاق نذری لغزیده تا هیچ فضایی خالی از نقش نماند. بخش‌های برجسته‌تر سرسنجاق‌ها، از جمله صورت میانی این سرسنجاق، با ریخته‌گری ایجاد شده‌اند. سپس هنرمند مفرغ‌کار قلم و چکش دست گرفته است و نقش‌های ریزتر و جزئیات و اجرای نگاره‌ها را با وسواس، بر تن سرسنجاق مفرغی خراشیده است.

شیر دال‌هایی که در کمال صلابت و با تمام جزئیات بر صفحه مدور این سنجاق نقش شده‌اند. از امپراتوری عیلام آمده‌اند و در تمام فلات ایران تکثیر و ماندگار شده‌اند.نقوش تزیینی مفرغ لرستان

سنجاق‌های نذری
سنجاق‌های پرنقش‌ونگار لرستان از میان جزر معابد این منطقه بیرون کشیده شده‌اند. این سنجاق نذری که پیش از هر چیزی مهارت و چیره‌دستی سازنده‌اش را نمایش می‌دهد، در میان دیوارهای معبد «سرخ دُم» گذاشته شده بود تا پیش‌کشی باشد به ایزدی که قرار بود حاجتی را روا کند.

اینکه آن ایزد از پس برآوردن حاجت برآمده یا نه، مشخص نیست اما سازنده این سنجاق تمام ذوق و همت خود را برای ساختن سنجاق نذری به کار برده است. هنرمندان فلزکار ساکن زاگرس شمالی در ابتدای هزاره اول پیش از میلاد به سختی مشغول ساخت چنین سنجاق‌های نذری بودند.سنجاق‌های پرنقش‌ونگار لرستان

جنگ‌افزارهایی برای نجنگیدن
مطمئناً نخستین انتظاری که ساکنان باستانی لرستان، از فلزکاران هم‌عصرشان داشتند. ساخت جنگ‌افزارها و ابزار و ادواتی بود که در زندگی روزمره به کارشان بیاید. اما فلزکار گمنام زاگرسی، قطعاً این سرگرز منقوش مفرغین را برای استفاده در یک پیکار تن به تن نساخته است.

ممکن است سرگرزی چنین ظریف که به یک اثر هنری تمام عیار می‌ماند، به پاس دلاوری‌های سرداری سلحشور به او هدیه داده شده باشد و یا در دستان یک روحانی، نقش یکی از ابزار اجرای یک آئین مذهبی را بازی کرده باشند.سرسنجاق مهاجر

زنان ساکن زاگرس شمالی برای سنجاق کردن لباس‌هایشان از چنین میله‌های مفرغین نوک‌تیزی استفاده می‌کردند. این میله‌ها معمولاً به بالا تنه یک بز کوهی یا یک گربه‌سان منتهی می‌شد و نشستن یک مرغابی بر انتهای این سنجاق خیلی اتفاق معمولی نبود.

مرغابی پرنده‌ای است که کمتر در هنر ایران باستان دیده شده است و لابد از منطقه‌ای در همسایگی زاگرس شمالی به این ناحیه مهاجرت کرده است. با ابداع سنجاق قفلی در غرب زاگرس، ساخت سنجاق‌های میله‌ای مفرغین متوقف شد.سنجاق‌های میله‌ای مفرغین

شعر طنز و خنده دار درباره نوروز

شعر طنز و خنده دار درباره نوروز

عجب رسمیه رسم زمونه
خونه مون عیدا پر مهمونه

می رن مهمونا از اونا فقط
آشغالِ میوه به جا می مونه !

کجاست اون کیوی ؟ چی شد نارنگی ؟
کجا رفت اون موز ؟! خدا می دونه !

جعبه خالی ِ شیرینی هنوز
گوشه ی طاقچه پیش گلدونه

عطرش پیچیده تا آشپزخونه
شیرینیش کجاست ؟ خدا می دونه

می رن مهمونا از اونا فقط
جعبه ی خالی به جا می مونه !

بس خونه رو به هم می ریزن
آدم مثل خر تو گِل می مونه

یکی نیست بگه خداوکیلی
جای پوست پسته توی قندونه ؟!

قند نصفه ی عموجون هنوز
خیس و لهیده ته فنجونه

حالا خداییش قندش مهم نیست
کنار اون قند نصف دندونه !

می رن مهمونا از اونا فقط
نصفه ی دندون به جا می مونه !

پسته ی خندون ، بادوم شیرین
فندق در باز ، مال مهمونه

« پرسید زیر لب یکی با حسرت » :
که از این آجیل، به غیر از تخمه،

واسه ما بعدها چی چی می مونه ؟

مطالب مرتبط:

روش تهیه ژله مجلسی سبزه هفت سین 95  

نمونه های جدید مدل سبزه عید

جدیدترین مدل های سبزه هفت سین 95

نحوه انداختن سبزه عید نوروز!

آیا این صحبت درباره هک تلگرام صحیح است؟

آیا این صحبت درباره هک تلگرام صحیح است؟ 

هک تلگرام موردی است که همه آنرا نقض میکنند اما همزمان د رفضای مجازی اقدام به فروش هک نیز می شود.به تازگی و برای چندمین بار در چند ماه اخیر شاهد شایعه پراکنی جدیدی در رابطه با تلگرام و هک شدن یا نشدن آن در فضای مجازی هستیم.

در تازه‌ترین شایعه‌ای که توسط یک فایل صوتی پخش شده و دست به دست می‌شود یک شخص ادعا می‌کندکه تلگرام یکی از دوستان نزدیک وی، تنها با کپی یک کد عددی هک شده است و سعی به هشدار دادن به کاربران دیگر با تشریح این موضوع دارد. اما آیا به راستی نیازی به هشدار در این رابطه هست؟ آیا واقعا روشی که در این فایل صوتی به آن اشاره می‌شود امکان‌پذیر است؟

روشی که این شخص به آن اشاره می‌کند و مدعی است که تلگرام دوستان او با این روش هک شده به این صورت است که یک شخص (غریبه یا حتی یک دوست) با بهانه‌ی اینکه توسط تلگرام شما ریپورت شده است برای اینکه رفع ریپورت شود یک کد عددی را به شما ارسال می‌کندو از شما می‌خواهد که همان کد را کپی کرده و مجددا برای او ارسال کنید.

این شخص تاکید می‌کند که این کد ارتباطی به کد ارسال شده توسط تلگرام برای ورود به اکانت ندارد. اگر شما نیز با خواندن این مطلب، یا شنیدن فایل صوتی آن مانند این شخص نگران شده‌اید باید توجه شما را به چند نکته جلب کنیم.

نکته‌ی اول

این موضوع نه تنها صحت ندارد بلکه به نوعی غیر ممکن است. تنها کمی آگاهی از مسائل تخصصی و امنیت محتوا کافی است تا متوجه شویم که چنین موضوعی از ریشه غلط است و نمی‌تواند صحت داشته باشد.

اما حتی اگر هم آگاهی خاصی از مسائل تخصصی و امنیتی ندارید با کمی تامل می‌توانیدمتوجه غیر عقلانی بودن این موضوع شوید که چرا باید ارسال یک پیام عادی و عددی به یک شخص باعث آسیب پذیر شدن اکانت شما شود؟

حتی اگر پاول دورف (صاحب اصلی تلگرام) هم آن سوی گفتگو نشسته باشد با پیام‌هایی که شما برای او ارسال می‌کنید هیچ کاری نمی‌تواند علیه امنیت شما کندچرا که اصلا چنین موضوعی شدنی نیست. بگذارید برای درک بهتر غیرممکن بودن این ماجرا یک مثال ساده بزنیم. روش ادعا شده در این موضوع درست مانند آن است که شما برای یکی از دوستان خود مبلغی را کارت به کارت کنید و با این کار آن شخص به حساب بانکی شما دسترسی پیدا کند.

نکته‌ی دوم

شایعات زیاد در مورد تلگرام بسیار عجیب است که احتمالا این موضوع به دلیل تعداد مخاطبان چند ۱۰ میلیونی تلگرام در ایران است که شایعه‌های آن نیز به نسبت مخاطبان آن بیشتر از اپلیکیشن‌های دیگر است.

در هر صورت خوشبختانه تلگرام یکی از امن‌ترین راه‌های ارتباطی است و اگر از لحاظ امنیتی بالاتر از فیسبوک، واتس‌اپ،لاین، وایبر، یا سرویس‌های ایمیل همچون جیمیل، یاهو و‌… یا حتی موارد ایرانی همچون بیسفون، ساینا و‌… نباشد بدون شک کمتر نیز نخواهد بود و اگر بنا به این باشد که به امنیت تلگرام شک کنیم بدون هیچ درنگی باید به دیگر شبکه‌های ذکر شده نیز شک کرد.

البته بدیهی است که هیچ سیستم الکترونیکی در دنیا غیرقابل نفوذ نیست و هکرهای بسیار متخصص و حرفه‌ای احتمالا قادر به نفوذ به تمام این شبکه‌ها خواهند بود اما موضوعی که باید به آن توجه کنید این است که هکری که تا این میزان تخصص و قدرت نفوذ دارد

چرا باید حاصل تلاش و تخصص خود را به صورت اینترنتی و با قیمت‌های نازل بفروشد یا از جهتی دیگر چرا باید وقت و انرژی خود را روی چنین موارد بی‌ارزشی بگذارد در حالی که می‌تواند با صرف همان قدرت روی شبکه‌ها و هدف‌های بزرگ‌تر، یک شبه سود کلانی به جیب بزند.

ضمن آن که بسیاری از کاربران به هیچ عنوان به این موضوع توجه نمی‌کنند که حتی هک کردن ساده‌ترین سیستم‌های امنیتی دنیا نیز به ساعت‌ها وقت و تخصص نیاز دارد و حتی اگر مراحل هک یک سرویس را به صورت ویدیویی منتشر کنند باز هم به این معنا نخواهدبود که هر شخصی قادر به انجام موفقیت آمیز آن مراحل باشد.

روش هک چند دقیقه‌ای که هرکسی قادر به انجام آن است و فروخته می‌شود یا هک شدن تلگرام از طریق کپی و ارسال کردن یک پیام عددی و عادی در عرض یک ثانیه نیز که دیگر جای خود دارد.

نکته‌ی سوم

نکته‌ی سومی که باید برای چندمین بار به آن اشاره کنیم نوش داروی غیر قابل نفوذ تلگرام است که متاسفانه هنوز بسیاری از کاربران به آن بی‌توجه هستند.

این نوش دارو که با عنوان Two Step Verification در تنظیمات تلگرام قرار دارد می‌تواند یک رمز عبور روی اکانت شما تنظیم کندتا حتی اگر فردی به هر طریق به کد ورودی تلگرام شما دسترسی پیدا کرد به بن بست بزرگی یعنی رمز عبور برخورد کند. درواقع کاربران می‌توانند با فعالسازی این ویژگی یک بار برای همیشه خیال خود را در رابطه با هر شایعه‌ای که در باره‌ی هک تلگرام منتشر می‌شود راحت کنند.

یک جستجوی ساده در گوگل کافی است تا با انبوهی از فریب‌های تبلیغاتی مختلف برای هک تلگرام مواجه شوید. از اینکه تمام این روش‌ها تنها یک فریب تبلیغاتی بوده و چیزی جز سوءاستفاده از اعتماد شخص مورد نظر و برداشتن کد ارسالی تلگرام از گوشی او نیست بگذریم.

اما حتی اگر یک روزی فرد بسیار متخصصی (که مطمئن باشید فروشندگان اینترنتی جزو این افراد نخواهند بود) پیدا شود که مانند باگ SS7 موفق به دسترسی از راه دور به کد ارسالی تلگرام شود فعال بودن سپر دفاعی تلگرام یعنی Two Step Verification به طور کامل نفوذ آن شخص را با شکست مواجه می‌کند.

پس اگر تا به امروز این ویژگی را در تلگرام خود فعال نکرده‌اید حتما توسط روش زیر این امر را انجام دهید.برای این کار به تنظیمات تلگرام وارد شده و به بخش Privacy بروید. گزینه‌ی Two Step Verification را لمس کنید تا به مرحله‌ی تعیین رمز عبور وارد شوید. رمز مورد نظر خود را وارد کنید.

بعد از دومین باری که رمز خود را برای تایید وارد می‌کنید، از شما درخواست Password Hint یا راهنمای یادآوری رمز خواهد شد که در صورت تمایل می‌توانید آن را وارد کنید و در غیر این صورت، بدون وارد کردن حرف یا کلمه‌ای در آن، به مرحله‌ی بعد بروید.

مرحله‌ی بعد باید یک ایمیل معتبر وارد کنید تا در صورتی که رمز عبور خود را فراموش کردید،از این ایمیل برای بازیابی آن استفاده کنید.

با وجود آنکه در این مرحله نیز می‌توانید با لمس گزینه‌ی Skip از وارد کردن ایمیل بی‌نیاز شوید، قویا پیشنهاد می‌کنیم که یک ایمیل معتبرو البته خصوصی در این بخش وارد کنید یا حداقل رمزی را برای اکانت خود انتخاب کنید که احتمال فراموش کردن آن نزدیک به صفر باشد. با انجام این کار، مرحله‌ی تعیین رمز عبور به اتمام خواهد رسید و از این پس، چنین روش‌هایی امنیت اکانت شما را به خطر نخواهند انداخت.

سخن پایانی:

حتما به این موضوع دقت کنید که اگر تلگرام یا هر اپلیکیشن پیام‌رسانی دیگری برای ما یک ابزار ارتباطی است، برای پاول دورف (یا موسسان آن) یک تجارت است بنابراین اگر راه یا روشی وجود داشته باشد که امنیت این شبکه را به خطر بیندازد ماه‌ها قبل از افرادی که اقدام به فروش آن در سایت‌ها می‌کنند،خود این کمپانی‌ها متوجه باگ‌ یا ریسک‌های احتمالی خواهند شد و اجازه‌ی سواستفاده شدن از آن را نخواهند داد.

امیدواریم که توضیحات ارائه شده در این مقاله یک بار برای همیشه خیال شما را از نگرانی‌های بی‌مورد در رابطه با هک شدن یا نشدن شبکه‌های اجتماعی راحت کرده باشد.